ఎద్దేవా = ఎగతాళి - ఎద్దు

ఎద్దు ; గొడ్డు ; గేదె ; బర్రె ; బర్రెగొడ్లు ; పోతు ; దున్నపోతు ;
గొడ్డొచ్చిన వేళ, బిడ్డ వచ్చిన వేళ - సామెత ;
గుడ్డెద్దు చేలో పడ్డట్టు  - సామెత ;
ఎద్దేవా: ఎద్దేవా చేయుట = ఎగతాళి చేయుట : ; 
ఎద్దడి : నీటి ఎద్దడి = + కరువు:
గొడ్డు * ; గొడ్డూ గోదా :
ఎద్దు - ; గేదె, ఆవు, బఱ్ఱె/ బర్రె ; బర్రెగొడ్డు , దున్నపోతు, పెయ్య; లేగ దూడ, దూడ; 
మున్నగునవి జంతువులు (చతుష్ పాదములు) కలవి; 
విశేషాలు; 
2) ఎడ్ల సావిడి; గోశాల; గొడ్ల సావిడి : కాడెద్దులు ;
3. గొడ్డును బాదినట్టు బాదకూడదు
4) గొడ్డు చాకిరీ చేస్తూ ;
5) గొడారి

) {గొడ్డలి = పరశువు - మొరటుగా ఉన్న పదును ఆయుధము}
;
eddEwaa: eddEwaa chEyuTa = egataaLi chEyuTa: ;
eddaDi: nITi eddaDi = + karuwu:
goDDu; goDDuu gOdaa:
eddu - ;gEde, aawu, ba~r~re/ barre; barregoDDu ,
dunnapOtu, peyya; lEga dUDa, duuDa;  munnagunawi 

jaMtuwula/ chatush paadamulu kalawi; wiSEshaalu; 
2)eDla saawiDi; gOSAla; goDla saawiDi:
kaaDeddulu;
1) "goDDochchina wELa, biDDa wachchina wELa" 

"guDDeddu chElO paDDaTTu  (saameta);
"goDDunu baadinaTTu baadakUDadu"
3) "goDDu chaakirii chEstuu"
4) goDAri
) {goDDali = paraSuwu - moraTugaa unna 
padunu aayudhamu} ;

nandanajaya- సెప్టెంబర్ 2018 - 17 kusuma paints.

సప్త విభక్తులు

1. విభక్తి - విభక్తి ప్రత్యయాలు ;- 

వేర్వేరు పదాలకు అన్వయ భావాన్ని కలిగించటం 

విభక్తుల యొక్క ప్రయోజనం. 

అవి 1. ప్రధమా విభక్తి & సంబోధనా ప్రధమా విభక్తి ; 

2. ద్వితీయా విభక్తి ; 3. తృతీయా విభక్తి ; 

4. చతుర్ధీ విభక్తి ; 5. పంచమీ విభక్తి  ; 

6. షష్ఠీ విభక్తి ; 7. సప్తమీ విభక్తి ;;

& సంబోధనా ప్రధమా విభక్తి ;;

& విభక్తులు ;- తెలుగులో ఇవి ఏడు విభక్తులు = 

సప్త విభక్తులు- గా వ్యాకరణ కర్తలు వర్గీకరించారు.

;

1. ప్రధమా విభక్తి ;- డు, ము, వు, లు ;;

& సంబోధనా ప్రధమా విభక్తి*

2. ద్వితీయా విభక్తి ;- నిన్, నున్, లన్, కూర్చి, గురించి ;

3. తృతీయా విభక్తి ;- చేతన్, చేన్, తోడన్, తోన్ ;

 4. చతుర్ధీ విభక్తి ;- కొఱకున్ [కొరకు], కై ;; 

5. పంచమీ విభక్తి  ;- వలనన్, కంటెన్, పట్టి ;

6. షష్ఠీ విభక్తి ;- కిన్, కున్, యొక్క, లోన్, లోపలన్ ;;

7. సప్తమీ విభక్తి ;- అందున్, నన్ ;

& *సంబోధనా ప్రధమా విభక్తి  ;- 

ఓ, ఓరీ, ఓయీ, ఓసీ [ = పిలుచుట] ;;

=============================; ,

1. wibhakti - wibhakti pratyayaalu ;- 

wErwEru padaalaku anwaya bhaawaanni kaligimcaTam wibhaktula yokka prayOjanam.  

awi 1. pradhamaa wibhakti & sambOdhanaa pradhamaa wibhakti ; 2. dwiteeyaa wibhakti ; 

3. tRteeyaa wibhakti ; 4. caturdhee wibhakti ; 

5. pamcamee wibhakti  ; 6. shashThee wibhakti ; 

7. saptamee wibhakti ;;

& sambOdhanaa pradhamaa wibhakti ;;

; &

sapta wibhaktulu ;- telugulO iwi EDu wibhaktulu - gaa 

wyaakaraNa kartalu wargeekarimcaaru.

1. pradhamaa wibhakti Du, mu, wu, lu ;;

& sambOdhanaa pradhamaa wibhakti*

2. dwiteeyaa wibhakti ;- ninn, nunn, lann, kuurci, gurimci ;

3. tRteeyaa wibhakti ;- cEtann, cEnn, tODann, tOnn ;

 4. caturdhee wibhakti ;- ko~rakunn [koraku], kai ;; 

5. pamcamee wibhakti  ;- walanann, kamTenn, paTTi ;

6. shashThee wibhakti ;- 

kinn, kunn, yokka, lOnn, lOpalann ;;

7. saptamee wibhakti ;- amdunn, nann ;

& *sambOdhanaa pradhamaa wibhakti  ;- 

O, Oree, Oyee, OsI [ = pilucuTa] ;

;

nandanajaya-2018 - 14 kusuma paints

లో, లోన్ - విభక్తి -

1. విభక్తి - విభక్తి ప్రత్యయాలు ;- వేర్వేరు పదాలకు 
అన్వయ భావాన్ని కలిగించటం విభక్తుల యొక్క ప్రయోజనం. 
అందున్, నన్ - సప్తమీ విభక్తి, &
"లో" - కూడా వీనికి సమానార్ధకమైనది. 
వాడుక భాషలో సప్తమీ విభక్తి ప్రత్యామ్నాయం - అని చెప్పవచ్చును. 
♣♣♣♣♣♣♣  © ♫ ఽ ఽ ♣♣♣♣♣♣  ఌౡ  ♣♣♣♣♣♣ 
లో / లోన్ :- A. విభక్తి - B. తక్కువ స్థాయి -  
C. పల్లం - D. అంతర్ :
1. లోపల ; లోలోపల ;; 
మనసులోని కోరిక, మనసులోని భావము ;; 
లోయ ;; పుస్తకంలోని పాఠాలు ;; 
ఇంటిలో ;; కోటలోన రాజు ;; 
ఆటలో అరటి పండు ; &
"మనలో మన మాట, 
లోపాయికారీగా ఒప్పందానికి వద్దాం." ;; 
"చెప్పులోన రాయి, చెవిలోన జోరీగ,                                                                  ఇంటిలోన పోరు - ఇంతింత కాదయా ....... " ;;
లోగుట్టు పెరుమాళ్ళుకెరుక [ Telugu proverb] ;; 
బావి లోతు ;; కంటిలో నలక ;; &
2] అల్లో నేరేళ్ళు ; అల్లో మల్లో ;; 
హలో = ఫోన్ లో తొలి పలకరింపు ;  
3] అలో లక్ష్మణా - అని ఎలుగెత్తి పిలుచుట /
అలో లక్ష్మణా - అని అల్లాడుతూ పిలుచుట ;;;
=============================; ,
;
1. wibhakti - wibhakti pratyayaalu ;- 
wErwEru padaalaku anwaya bhaawaanni 
kaligimcaTam wibhaktula yokka prayOjanam. 
amdunn, nann - saptamee wibhakti, lO - kUDA 
weeniki samaanaardhakamainadi. 
wADuka bhaashalO saptamee  wibhakti pratyaamnaayam - 
ani ceppawaccunu. & 
lO/ lOnn ;- A. wibhakti - B. takkuwa sthaayi - 
C. pallam - D. amtar :
1. lOpala ; lOlOpala ;; manasulOni kOrika, 
manasulOni BAwamu ;; 
lOya ;; pustakamlOni pAThaalu ;; imTilO ;; 
kOTalOna raaju ;; ATalO araTi pamDu ; &
"manalO mana mATa, 
lOpaayikaareegaa oppamdaaniki waddaam." ;; 
lOguTTu perumALLukeruka ;; Telugu proverb ;
baawi lOtu ;; kamTilO nalaka ;; &
ceppulOna raayi, cewilOna jOreega, 
imTilOna pOru - imtimta kaadayaa ;;
2] allO nErELLu ; allO mallO ;; 
halO = phOn lO toli palakarimpu ; 
3] alO lakshmaNA - ani elugetti pilucuTa ; /
alO lakshmaNA - ani allADutuu pilucuTa ; 
♣♣♣♣♣♣♣  © ♫ ఽ ఽ ♣♣♣♣♣♣  ఌౡ  ♣♣♣♣♣♣

nandanajaya-2018 - 15 kusuma paints 

ధనమేరా అన్నిటికీ మూలం

ధన మూల మిదం జగత్ ; 
ధన మూలం ఇదం జగత్ ; 
ధనమేరా అన్నిటికీ మూలం ; 
డబ్బుకు లోకం దాసోహం. 
దుడ్డే దొడ్డప్ప ;- కన్నడ సామెత ;-
Money is powerful - God Father.
Notes ;- దుడ్డు - అనే కన్నడ పదానికి - 
డబ్బు - కాసు, పైసా - అని అర్ధం.
ఐతే తెలుగులో దుడ్డు - అంటే - లావుగా -
అని కూడా అర్ధం ఉన్నది.
దుడ్డు కర్ర = లావుపాటి కఱ్ఱ అని భావం. 
"దండిగా దుడ్డు తీసుకు రా" - 
ఎక్కువ డబ్బును తేవడం - అని భావం. 
ఐతే - డబ్బు, ధనం - అనే భావంతో వాడుక - తక్కువగానే ఉన్నది. 
============================; ;
;
`Notes` ;- duDDu - anE kannaDa padaaniki - 
Dabbu - kaasu, paisaa - ani ardham.
aitE telugulO duDDu - amTE - laawugaa -
ani kUDA ardham unnadi.
duDDu karra = laawupATi ka~r~ra ani bhaawam. 
"damDigaa duDDu teesuku raa" - 
ekkawa Dabbunu tEwaDam - ani bhaawam. 
aitE - Dabbu, dhanam - anE bhaawamtO waaDuka - 
takkuwagaanE unnadi. 
Dabbuku lOkam daasOham.
duDDE doDDappa ;- kannaDa saameta. 

nandanajaya - 11 Kusuma paints 

ఇతిహాస పాత్ర, పౌరాణిక నామావళి - 1

ఇల = इल/ इला ;- 1. ఇల = భూమి ; 
2. కౌరవ్యుడు నాగలోక ప్రభువు ; 
కౌరవ్యుని పుత్రిక ఉలూచి.  
ఇలావంతుడు ; అర్జునుడు, ఉలూచి - యొక్క కుమారుడు - 
3. ఇల ;- స్త్రీలింగం, పురుష లింగం / కింపురుషుడు నామం కూడా. 
A] సుద్యుమ్నుడు లేక ఇల - అని పురుష నామం - & 
B] ఇలా - అని ఆడ మనిషి పేరు.
C] ఇల యొక్క భర్త - బుధుడు / బుధ గ్రహం. 
4. इडा ;- వేదాలలో - ఇడా - స్వరాధి దేవత ఐ ప్రస్తుతించబడెను.
5. इडा, सुषुम्ना in प्राणायाम ;- ప్రాణాయామం సాధనా క్రియ - 
కుండలినీ విద్యా ఆచరణ సోపానములలో ఒకటి ఇడా.
ఇడా, పింగళ, సుషుమ్న అనే మూడు నాడులు [నాడి *]- 
ప్రాణాయామ బోధనలో ప్రస్తావించబడుతున్నవి.
सुषुम्ना ;- సూక్ష్మ రూపిణి - అని భావము.
& 
6. కబీర్ దాసు మున్నగు భక్తుల కీర్తనలలో - 
ముగ్గురు క్షీర కన్యలు - milkmaids గా ఈ పేర్లు - తెలుపబడినవి.
&
 *strem, channel, flow = నది ;- నాడి -  అనే మాట నుండి - నది -ఉద్భవించినది.
==========================; ;
;
ila - इल/ इला ;- 1. ila = bhuumi ; 
2. kaurawyuDu naagalOka prabhuwu ; kaurawyuni putrika uluuci.  
ilaawamtuDu ; arjunuDu, uluuci - yokka kumaaruDu - 
3. Ila ;- A] streelimgam, purusha limgam- kimpurusha naamam kUDA. 
B] sudyumnuDu lEka ila - ani purusha naamam & 
C] ilaa - ani ADa manishi pEru.
3. ila yokka bharta - budhuDu / budha graham. 
4. प्राणायाम ;- इडा, सुषुम्ना ; wEdaalalO - iDaa - swaraadhi dEwata -
ai prastutimcabaDenu. .
5. prANAyaamam saadhanaa kriya - 
kumDalinee widyaa aacaraNa sOpaanamulalO okaTi iDaa.
A] iDaa, pimgaLa, sushumna anE mUDu naaDulu - 
praaNAyaama bOdhanalO prastaawimcabaDutunnawi. 
B] सुषुम्ना ;- suukshma ruupiNi - ani bhaawamu. 
& 
6. kabeer daasu munnagu bhaktula keertanalalO - 
mugguru ksheera kanyalu - gaa ee pErlu - telupabaDinawi.
******************* ;
7. *`strem, channel, flow` =
nADi - numDi - nadi - anE mATa udbhawimcinadi.

udaa;- gamgaa prawaaham, krishNA nadi, narmadaa jhari ;; 
;
*******************ఌౡ ********************  ఌౡ ******************* ;
ఇతిహాస పాత్ర, పౌరాణిక నామావళి - 1 ;
= itihaasa paatra, paurANika naamaawaLi - 1 ;

బకార, తకారములు

 బ+త ;- బకార, తకారములు ;- 
బతుకు ; అగర్ బత్తి = అగరు ఒత్తి/ అగరొత్తులు ;  
मोमबत्ती ;- మొంబత్తి = కాండిల్ ;
బాతు ; బితుకు బితుకుమనుట ; 
బీ -- ; బు -- ; బూతు ; 
బెత్త - బెత్తెడు - బెత్తం - బెత్తాయించుట ;  
బైతు ; బొత్తిగా ; పుస్తకముల బొత్తి ;
ఆంబోతు ; బౌ -- ; బంతి ;; 
================;   
ba+ta ;- bakaara, takaaramulu ;- 
batuku ; battuDu ; 
मोमबत्ती ;- mombatti ;- kaamDil ;

agar batti = agaru otti/ agarottulu ; 
baatu ; bituku bitukumanuTa ; 
bee -- ; bu -- ; 
buutu ; betta - betteDu - bettam - bettaayimcuTa ;  
baitu ; bottigaa ; pustakamula botti ; aambOtu ; bamti ;

శరవణ స్వామి

దర్భలు - రెల్లుగడ్డి ;- మాయాబజార్ సినిమాలో -
లాహిరి లాహిరి లాహిరిలో - అనే పాట చిత్రీకరణ సందర్భంలో - 
వెన్నెలలో గాలికి ఊగుతూన్న రెల్లుగడ్డి - 
సుందరంగా వెండితెరమీద ఆవిష్కరణ చేసారు 
కెమేరామెన్ మార్కస్ బార్ట్ లీ [Marcus Bartley]
&&&&&& 
శరము = బాణము ; బాణముల లాగా పదును తేలి ఉంటాయి కనుక - 
దర్భలు - తత్సంబంధ పదము లు - శరవణ వనము, &
శరవణ స్వామి ;- కుమారస్వామి, మురుగ, కార్తికేయ, 
షణ్ముఖ/ షణ్ముగం స్వామి, వేలాయుధన్, శక్తివేల్ ;
=========== ; 
darbhalu - rellugaDDi ;- maayaabajaar 
sinimaalO -laahiri laahiri laahirilO - anE paaTa 
citreekaraNa samdarbhamlO - wennelalO gaaliki 
uugutuunna rellugaDDi - sumdaramgaa wemDiterameeda 
aawishkaraNa cEsaaru 
kemEraamen maarkas baarT lee.
&&&&&& 
Saramu = bANamu ; 
bANamula laagaa padunu tEli umTaayi kanuka - darbhalu 
- tatsambamdha padamu lu - SarawaNa wanamu, 
SarawaNa swaami ;- kumaaraswaami, 
shaNmukha/ shaNmugam swaami, wElaayudhan, SaktiwEl,
muruga, kaartikEya ;  
 ;